Viết để tư duy, viết để quyết định: Bước đầu để thiết kế cuộc sống có chủ đích
- Ly
- 9 thg 6
- 5 phút đọc
Với mình, một trong những bước đầu tiên khi bắt đầu viết để thiết kế cuộc sống: viết để hiểu mình đang nghĩ gì và viết để chọn con đường mình thật sự muốn đi.
Thời điểm mới tập tành viết lách, mình vẫn nghĩ viết là một kỹ năng, phù hợp cho những người văn hay chữ tốt, có thể viết nên những áng văn bay bổng, mượt mà. Nhưng càng viết thì mình càng có một nhận định rõ ràng hơn về viết.
Những năm đó, từ viết để kiếm tiền, mình bắt đầu dùng chữ nghĩa để trải lòng, để xoa dịu, ủi an bản thân, viết để “chữa lành” - cụm từ khá phổ biến những năm gần đây. Viết được vài năm, mình chiêm nghiệm thêm rằng viết là một công cụ giúp cuộc sống của mình có định hướng rõ rang hơn không còn mơ hồ. Đó là cách để mình làm rõ những trăn trở, hệ thống những ý tưởng, những suy nghĩ, để đưa ra quyết định được phù hợp hơn.
Mình gọi đó là viết để trưởng thành, một công cụ để chúng ta thiết kế một cuộc sống của mỗi người. Đây là 2 điều đầu tiên mình rút ra sau một thời gian viết:
1. Viết để tư duy
Viết để rèn luyện tư duy. Đó là một lợi ích quá rõ ràng của viết lách. Một tư duy sắc bén, rõ nét là một điều không thể thiếu trong hành trình trưởng thành của chúng ta. Chúng ta không thể thiết kế một cuộc sống mà ta mong khi ta không rõ bản thân đang nghĩ gì, muốn gì, đang mắc kẹt ở đâu hay có những khó khăn, trở ngại nào có thể gặp phải.
Viết giúp mình biến những dòng suy nghĩ trôi nổi thành hình hài cụ thể. Viết giúp mình định hình rõ đâu là vấn đề và những giải pháp nào có thể thực hiện. Viết giúp mình lưu và hệ thống những ý tưởng chợt xuất hiện, giúp mình nhìn rõ hơn những kế hoạch trông có vẻ mơ hồ.
5 câu hỏi để bạn có thể viết ra và đưa ra quyết định rõ ràng hơn:
Hiện tại, mình đang phân vân giữa những lựa chọn nào? (Chỉ cần liệt kê, chưa cần chọn vội)
Nếu mình chọn A, điều tốt nhất có thể xảy ra là gì? Điều tệ nhất là gì? (Áp dụng nguyên tắc “best case – worst case” để nhìn xa hơn)
Giá trị nào của mình đang bị thử thách trong quyết định này? (Ví dụ: tự do, an toàn, phát triển, kết nối…)
Nếu một người mà mình tin tưởng đang đứng ở vị trí này, mình sẽ khuyên họ điều gì? (Tạo khoảng cách để tư duy lý trí hơn)
Quyết định nào sẽ khiến mình thấy bình yên hơn về lâu dài, không chỉ thoải mái tức thời? (Chuyển góc nhìn từ ngắn hạn sang dài hạn)
Viết để tư duy không cần phải dài dòng, chỉ cần bạn chịu khó viết xuống. Mình biết, giữa muôn vàn thứ trong ngày phải thực hiện thì bạn sẽ ít có thời gian để dành cho viết. Nhưng bước đầu, hãy thử 15 phút mỗi ngày thôi cũng sẽ có hiệu quả. Cứ ngồi xuống, viết một cách thật lòng, dù đó là những gạch đầu dòng ngắn gọn, nhưng chỉ cần là thật lòng.. Vì một khi bạn viết thật với mình, bạn sẽ bắt đầu thấy rõ lối đi.
2. Viết để quyết định
Để mình kể bạn nghe một con số thú vị nha: Nghiên cứu năm 2020 từ Đại học Queen’s ở Canada sử dụng phương pháp theo dõi các "dòng suy nghĩ mới" (thought transitions) và ước tính rằng mỗi người có khoảng 6.200 suy nghĩ riêng biệt mỗi ngày. Họ gọi đó là “thought worms” – các dòng suy nghĩ khác nhau có thể được phân tách nhờ hoạt động thần kinh.
Nó phụ thuộc vào nhiều yếu tố như:
Mức độ tỉnh táo và nhận thức (người suy tư nhiều với người sống cảm tính).
Tình trạng cảm xúc (khi lo âu hay stress thì lượng suy nghĩ có thể tăng mạnh).
Cường độ hoạt động trí não (người học tập, làm việc trí óc thường xuyên sẽ có lượng suy nghĩ phong phú và dày đặc hơn).
Và thực tế lại cho thấy:
Não hoạt động không ngừng, ngay cả khi bạn đang nghỉ ngơi hoặc ngủ (ví dụ: trong giấc mơ).
Phần lớn suy nghĩ là tự động, lặp lại và mang tính vô thức.
Khoảng 80% các suy nghĩ trong ngày là tiêu cực và 95% là lặp lại từ ngày hôm trước – theo một số nghiên cứu về tâm lý học tích cực (positive psychology).
Mình đưa ra con số này không phải để hù dọa gì nhưng rõ ràng rằng một ngày của chúng ta có khá nhiều suy nghĩ và cứ để những suy nghĩ đó trong đầu, từng sợi suy nghĩ nó cứ thế cuốn lấy tạo nên “một ổ suy nghĩ” trong bạn. Và nếu như không có hướng gỡ rối, dần dần nó tích tụ, khiến bạn rơi vào cảm giác bế tắc và kiệt sức.
Viết là một cách để giải phóng năng lượng và giải phóng những suy nghĩ tiêu cực. Nó cũng giúp bạn hệ thống lại các luồng suy nghĩ trong tâm trí. Khi viết xuống rồi, bạn có thể dễ dàng nhóm chúng tại thành những nhóm vấn đề riêng biệt, là một cách để bạn gỡ rối các luồng suy nghĩ trong đầu. Cũng từ đó, bạn có thể tìm ra các giải pháp một cách sáng suốt hơn.
Nên nhớ rằng, viết không thay bạn chọn giải pháp, nhưng viết sẽ giúp bạn nhận diện vấn đề và các cách giải quyết. Rồi chính bạn sẽ là người lựa chọn những giải pháp phù hợp nhất với chính mình, với tình huống mình đang gặp phải.
Mỗi lần thấy lưỡng lự, mình viết ra 2 kịch bản – nếu chọn A, cuộc sống sẽ ra sao; nếu chọn B, điều gì có thể xảy ra. Hoặc, có thể từ B, mình lại có một phương án C tối ưu hơn. Rất nhiều lần, sau khi tập trung viết, mình nhận ra vấn đề lẽ ra mình có thể giải quyết rất nhanh nhờ vào viết ra cho rõ, vậy mà mình loay hoay với “mớ bòng bong” suy nghĩ trong đầu.
Viết như một tấm gương, cho ta thấy cuộc sống của mình rõ ràng hơn, giúp bạn chủ động đưa ra quyết định và thiết kế một cuộc sống rõ nét hơn.
Viết: Bước đầu để thiết kế cuộc sống có chủ đích
Đừng đợi đến khi “viết hay” mới bắt đầu, cũng như bạn không đợi có đôi giày đẹp mới tập đi bộ vậy đó. Chỉ cần bạn bắt đầu từ những suy nghĩ trong tâm trí, một tờ giấy trắng và trả lời những câu hỏi cho mình một cách thành thật.
Cứ viết rồi bạn sẽ thấy rằng hành trình viết để thiết kế cuộc sống không bắt đầu bằng kỹ thuật viết mà bằng việc cho bản thân cơ hội nhìn nhận sự việc một cách sáng suốt và bình tâm.
Nếu bạn chưa biết bắt đầu từ đâu? Hãy thử hôm nay viết 3 câu:
Hiện tại, điều mình đang thấy khó khăn nhất là gì?
Mình thật sự mong điều gì sẽ thay đổi?
Một việc nhỏ mình có thể làm hôm nay là gì?
Chỉ vậy thôi và xem điều gì sẽ mở ra từ bên trong bạn. Mỗi chữ bạn viết là một bước tiến về phía cuộc sống mà bạn mong muốn. Bạn cứ bắt đầu đi, đừng áp lực cũng đừng phán xét bản thân. Viết để tư duy. Viết để đưa ra quyết định. Viết để cuộc sống rõ hơn từng ngày.
Bình luận